تأسی پسر از پدر (رستم و زال در شاهنامه‌ی فردوسی) از نگاه نقد کهن الگویی

نویسندگان

  • امیرحسین ماحوزی استادیار دانشگاه پیام نور،ایران.
  • محمود طاووسی ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجه شهر رودهن /ایران
چکیده مقاله:

      نقد کهن الگویی بنابر آن­چه که کارل گوستاو یونگ، روان­شناس سوئیسی مطرح می­کند و تکیّه­ی­ اصلی تمامی مباحث خود قرارمی­دهد، با تکیّه بر ناخودآگاه جمعی مطرح می­شود. وی چند کهن ­الگو از جمله؛ پیر خرد، خود، آنیما و آنیموس، سایه با ذکر مصادیقی در ارتباط با انواع آن معرّفی می­کند. در فرهنگ اساطیری ما، شاهنامه­ی فردوسی شاخص­ترین اثر مکتوب برای معرّفی اساطیر و کنکاش در جنبه­های گوناگون ایشان بنابر آرای صاحب نظران در تمامی علوم به شمارمی­رود. این نوشتار به میزان و دلایل تأثیرگذاری زال بر رستم و هم­چنین در مقابل، تأثیرپذیری رستم از پدر، با توجّه به خاستگاه اسطوره­ای ایشان در تاریخ اساطیری ادبیات فارسی بر مبنای شاهنامه­ی ­فردوسی، از نگرش نقد کهن­الگویی می­پردازد. خواهیم دید که کهن    الگو­های سفر قهرمان، پیر ­خرد، سایه و خود، بیش از سایر صورت­های مثالی در پدر و پسر مؤثّر بوده­اند. در این زمینه، به خصوص هیچ پیشینه­ای وجود ندارد.

منابع مشابه

نقد کهن الگویی ریشه‌های دوگانه‌انگاری اسطوره‌ای در شاهنامه فردوسی

گومیزشن و وزارشن به دو دوره از مهم‌ترین ادوار آفرینش در اساطیر ایرانی اطلاق می‌شود که طی آن، نبرد میان دو بن متخاصم خیر و شر، به شدیدترین مرحله خود می‌رسد و در نهایت به پیروزی نهایی خیر بر شر می‌انجامد. اعتقاد به نبرد و درگیری میان دو اصل نیک و بد که اساس تفکّر اسطوره‌ای ایرانی را تشکیل می‌دهد، در شاهنامه فردوسی در قالب جنگ‌ها و کشمکش‌های درازآهنگ ایران و نیران (غیر ایرانی) نمود یافته است. در شا...

متن کامل

تحلیل کهن الگویی داستان رستم و اسفندیار

یکی از رویکردهای مهم نقد و بررسی آثار ادبی، نقد کهن‏الگویی یا اسطوره‏شناختی است که آن خود یکی از متفرعات نقد روان‏شناسی‏ ژرفانگر به‏شمار می‏آید. ‌این نوع رویکرد که بر پایة اندیشة روان‏پزشک سوئیسی، کارل گوستاو یونگ تکوین یافته، به بررسی و تحلیل عناصر ساختاری اسطوره که در روان ناخودآگاه جمعی حضور دارند، می‏پردازد. در نظر یونگ ‌این عناصر نوعی تجربة همگانی است که به گونه‏ای در همة نسل‏ها تکرار می‏ش...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 37

صفحات  159- 177

تاریخ انتشار 2018-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023